வள்ளிமலையிலொரு அற்புதக் காதல் திருக்காட்சி (கந்தபுராண நுட்பங்கள்):

கந்தக்கடவுள் வள்ளி நாயகியின் மீதான காதல் நோயினால் பெரிதும் வருந்தித் திருத்தணியிலிருந்து வள்ளிமலைக்கு, வேடுவ இளைஞனின் திருக்கோலத்தில் எழுந்தருளிச் செல்கின்றான். அங்குள்ள தினைப்புனத்தில், விவரிக்கவொண்ணா இளமையழகோடு கூடிய வள்ளி தேவி காவல் காத்து வரும் பரணுக்கு அருகாமையில் மெல்ல நடந்து செல்கின்றான்.

(1)
வள்ளி நாயகியிடம், 'வாள் போன்று உயிரையுண்ணும் கண்களை உடைய நங்கையே, இப்புவியிலுள்ள பெண்களுக்கெல்லாம் தலைவியென விளங்கியிருக்கும் உன்னை இத்தன்மையில் தினைப்புனக் காவலுக்கு வைத்தவர் எவரோ? அவர்களுக்கு பிரமன் சிறிதும் ஆய்ந்தறியும் உணர்வினைப் படைக்கவில்லை போலும்' என்று உரையாடலை மெதுவே துவக்கி வைக்கின்றான்,  
-
(தக்ஷ காண்டம்: வள்ளியம்மை திருமணப் படலம் - திருப்பாடல் 70)
நாந்தகம்அனைய உண்கண் நங்கைகேள் ஞாலம் தன்னில்
ஏந்திழையார்கட்கெல்லாம் இறைவியாய் இருக்கும் நின்னைப்
பூந்தினை காக்க வைத்துப் போயினார் புளினர்ஆனோர்க்(கு)
ஆய்ந்திடும் உணர்ச்சியொன்றும் அயன் படைத்திலன் கொல் என்றான்
-
(சொற்பொருள்: நாந்தகம் - வாள், உண்கண் - உயிரை உண்ணும் கண்கள், ஏந்திழையார் - பெண்கள்)

(2)
(வள்ளிதேவி ஏதொன்றும் கூறாது நிற்க), 'நீண்ட கருங்கூந்தலை உடைய பெண்ணே, உன் மீதுள்ள காதலால் அறிவு தளர்ந்த நிலையிலுள்ள என்னிடம் உன் பெயரினைக் கூறுவாய், அல்லது உனது ஊரினையாவது விளம்புவாய், அதற்கும் இசையாவிடில் உன்னைத் தோற்றுவித்த பெருமையுடைய உன் ஊருக்குச் செல்லும் மார்க்கத்தையாவது பகர்வாய்' என்று கந்தப்பெருமான் உருகுகின்றான், 
-
(தக்ஷ காண்டம்: வள்ளியம்மை திருமணப் படலம் - திருப்பாடல் 71)
வாரிரும் கூந்தல் நல்லாய் மதிதளர்வேனுக்(கு) உந்தன் 
பேரினை உரைத்தி மற்றுன் பேரினை உரையாய் என்னின்
ஊரினை உரைத்தி ஊரும் உரைத்திட முடியாதென்னில்
சீரிய நின் சீறூர்க்குச் செல்வழி உரைத்தி என்றான்

(3)
(வள்ளிதேவி தொடர்ந்து அமைதி காக்க), குமர நாயகன் பெரிதும் ஏக்கமுற்று, 'பெண்ணே, உன் வாய் திறந்து வார்த்தையொன்று உரைப்பாய், அல்லது சிறு புன்முறுவலாவது புரிந்து என் உயிரைக் காப்பாய், அதுவும் அமையாதெனில் உன் கடைக்கண்களால் சற்றேனும் பார்ப்பாய், விரக நோயினால் பெரிதும் வருந்தி நிற்கும் நான் உய்வு பெறுமாறு வழியொன்றினைப் புகல்வாய். இதன் பின்னரும் மனமுருகாது நீ நின்றிருந்தால் அப்பழி உன்னையே சாரும், ஆதலின் பாராமுகத்தினைத் தவிர்ப்பாய்' என்றுரைத்துத் தளர்கின்றான்,
-
(தக்ஷ காண்டம்: வள்ளியம்மை திருமணப் படலம் - திருப்பாடல் 72)
மொழியொன்று புகலாயாயின் முறுவலும் புரியாயாயின்
விழியொன்று நோக்காயாயின் விரகமிக்குழல்வேன் உய்யும்
வழியொன்று காட்டாயாயின் மனமும் சற்றுருகாயாயின்
பழியொன்று நின்பால் சூழும் பராமுகம் தவிர்தி என்றான்